Coğrafya Kaderdir...

Coğrafya Kaderdir...
En ufak bir  olumsuz durumda, kötü siyasi yönetimde vb. bu söz anında klişe bir şekilde kullanılıyor.
Bu sözü ilk söyleyenler bunu coğrafya dan kasıt suya kısıtlı erişim, az sayıdaki yiyecek çeşidi, hayvanların yaşamasına elverişsiz alanlar ve tarımı zorlaştıran topraklar için söylemişti. Türkiye bu zorlukların hiçbirine sahip değil. Türkiye'de çöl ülkeleriyle ya da dondurucu topraklarla kıyaslanacak zorlukların hiç biri olmadı. Hatta Anadolu, medeniyetin doğduğu topraklar olmasının yanında, yüzlerce yıl aktif ticaretin en önemli noktası olmuştur. Çünkü coğrafi konum olarak dünyanın en iyi noktalarından birisindeyiz. Dolayısıyla "coğrafya kaderdir" sözü bir çok toplum için geçerli olabilir ama Türkiye için değildir. Çünkü Türkiye'nin sorunu coğrafik değil sosyolojiktir.
Bazı insanların sürekli bu sözü tekrarlaması tembelliğe, aptallığa, sahtekarca yaşayıp bir baltaya sap olamamaya coğrafya kader diyerek kılıf bulma çabasındandır.
Nesi var coğrafyanın? Bu insanları dünyanın neresine götürürsen götür kaderleri yine aynı olacaktır. Suçu coğrafyaya atmayın. Bu sözün çıkış noktası tamamen coğrafi şartların ilkel insan yaşamına olan etkilerini açıklamaktı, nitekim Kuzey Kore ile Güney Kore arasındaki ekonomik uçurum coğrafya ile açıklanamaz.
''Coğrafya kaderdir'' tezine sımsıkı sarılanlar;  Afganistan'daki Taliban denen barbar topluluğun yaptıklarını sadece coğrafya ile mi açıklamaya kalkacağız?  'Coğrafyaları böyle, o yüzden bu tarz yapılanmalar ortaya çıkıyor'' deyip kestirip atacağız?
Coğrafi keşifleri ilk başlatan İspanya ile Portekiz olduğu halde, nasıl oluyor da tam bir yüzyıl sonra bu faaliyete katılan İngiltere iki ülkeyi de geçmeyi ve ekonomik anlamda tüm ada halkını zengin etmeyi başarabiliyor?
Bu kadar küreselleşen ve bilişim teknolojilerinin bu kadar yaygınlaştığı 21. yüzyılda ''coğrafya kaderdir'' tezine sarılmak en hafif ifadesiyle gaflettir. Sen kafanı devekuşu misali toprağa gömüp yakın veya uzak çevrende olup biten her şeye kayıtsız kalırsan, hiçbir şeyden feyz almaz ve hiçbir şeyle etkileşim kurmazsan coğrafya senin için tabi ki kader olur.
Bu sözü, ortaçağda Avrupalılar da söylerdi.  Bugünkü Avrupa'yı yaratan kader değil, yanacak odunlar üzerindeyken bile fikirlerinden vazgeçmeyen Bruno'lardır... Giordano Bruno "evren sonsuzdur" diyerek kiliseye aykırı bilimsel görüşler beslediği için 1600 yılında Roma Katolik Kilisesi'nin Engizisyon mahkemesinde yargılanıp sapkın ilan edildi ve Roma'da diri diri yakılarak idam edildi.